Ел экономикасын нығайтуда кәсіпкерлік саласының алар орны ерекше. Мемлекет басшысының тікелей тапсырмасына сәйкес жыл сайын бизнеске қолайлы жағдай жасау үшін көңіл ерекше бөлінеді. Әсіресе, бұл салада тың бағыттар, заманауи әдістердің қолданылуы қашанда құба-құп. Мәселен, Шығыс Қазақстан облысы, Глубокое ауданында майлы дәнді-дақылдарды терең өңдейтін зауыт құрылысы қарқынды жүргізілуде.
Күнбағыс, соя, рапс сияқты дақылдардың дәнінен дайын өнім шығаратын өндіріс технологиясы бірегей. Әлемнің озық технологияларын қолдану көзделген. Алынатын өнім ішкі нарық пен экпорттық әлеуетті арттыруға бағытталмақ. Предгорное ауылындағы бұрынғы элеватор жанынан бой көтеріп жатқан кәсіпорын бірнеше бөліктен тұрады. Түрлі дақылдарды әр цехта жекелей өңдеу көзделген. Қазірдің өзінде күнбағыс ядросын өндіру деп аталатын зауыт техникалық тұрғыда іске қосылып, сынақтан сәтті өтті. Жобаның басты ерекшелігі – кәсіпорынға жеткізілетін шикізат толықтай өңдеуден өтіп, тіпті қалдығының өзі кәдеге жаратылады.
«Біз өндіріске ноу-хауды мейлінше енгізуді мақсат еттік. Мұнда қолданылатын технологиялар дайын өнім сапасының жоғары болуын қамтамасыз етеді. Бастысы қоршаған ортаға бөлінетін қалдықтар азаяды. Суға болсын, ауаға болсын бөлінетін зиянды заттар болмайды. Экологиялық таза жоба. Менің артымдағы ғимарат жобаның алғашқы бөлігі деуге болады. Күнбағыс ядросын өндіру алаңы. Бұл жерден қалдық шықпайды» дейді жобаның бас менеджері Павел Писаненко.
Кәсіпорын тәулігіне мың тонна өнім өңдеуге қауқарлы. Инвестициялық жобаның құны 22 млрд теңге. Біздің майлы дәнді-дақылдарға іргедегі Қытай мен орта Азия елдерінен сұраныс жоғары. Сол себепті кәсіпкерлер ішкі және сыртқы нарықты қамтамасыз етуге мүдделі. Ал мұндай жобаны мемлекет қолдауға дайын.
«Қазіргі біздің мақсатымыз мемлекет тарапымен әрбір өндіріп жатқан өзіміздің дүниемізді шикізатпен сатпай, оны осылай өндіру арқылы май ретінде нарыққа шығару. Ертең бұлар бірінші жылы вагонмен сатады, содан кейін рафинация дезодорация секторы бар бөтелкесімен сатылатын дәрежеге жетеді. Қазіргі бізде жалпы Қазақстанда біздің нақты сұйық маймен біз өзімізді толықтай қанағаттандырып тұрған жоқпыз» дейді ШҚО әкімінің орынбасары Ержан Нұрбаев.
Өңдеу технологиясы бойынша күнбағыс қалдығының өзі іске жаратылады. Пресстелген мына брекеттер отын орнына қолданылмақ. Мамандар кәдімгі көмірден еш кем түспейді дейді. Құрамы тек күнбағыс қабығы. Ешқандай қоспасыз отынның экологияға зияны жоқ. Қазір осынау брекеттер арнайы сараптамаға жөнелтілген.
«Негізі жылу өте жақсы. Күлі аз, 3 процентке дейін ғана күл шығады. Мысалы жәй көмірден 25-30 процент күл шықса, бұл жерде әлдеқайда төмен. Және күлін жер үйде тұратын адамдар бақшаға салып тыңайтқыш ретінде қолдана алады. Қабықтың өзі нығыздалғанда ауаға көміртек газын шығармайды. Бір артықшылығы сонда» дейді зауыт мамандары. Кәсіпорын дақыл өңдеу саласында әлемдегі жетекші мемлекет саналатын Украинамен тығыз қарым-қатынаста. Жобаны келер жылдың күзінде толық іске қосу көзделіп отыр.
