Жалпы террордың ұлты да, діні де жоқ. Сол тұрғыдан мұсылман адамның террорист болуы əсте мүмкін емес. Ислам дінінің терроризм, экстремизммен үш қайнаса сорпасы қосылмайды. Соған қарамастан батыстық бұқаралық ақпарат құралдары исламды терроризммен байланыстыруға құмартып тұрады.
Мұндай лаң əкелетін лас əрекеттерді жасап жатқан тек мұсылмандар ғана ма? Мысалы, Токиода метрода улы газ шашып, қаншама адамның өліміне апарып соқтырған «Аум Сенрике» сектасынының жасағандарын ешкім «Будда терроризмі» деп атаған жоқ. 2000-2004 жылдар арасында Испанияда бірнеше жарылыстар болды. Бірақ оны ешкім сол елдің дінімен байланыстырған жоқ. Бұзақы топтардың аты аталып, түсі түстеліп анықталды. Аборт жасату клиникаларын жарып жіберген христиан фанатиктерін немесе Изак Рабинді жəне «əл- Хилəл» мешітінде жұма намазын оқып жатқан мұсылмандарды өлтірген Др. Браус Голдстейн тəрізді иаһудей фундаменталистерінің жасағандарын да ешкім сол діндерімен байланыстырған жоқ.
Ал ислам дінінде «Бейкүнə бір адамды өлтіру – күллі адамзатты өлтірумен тең» («Маида» сүресі, 32-аят.) Бұл ереже қасиетті Құранда айтылған. Бейкүнə адамды өлтіру – үлкен күнə. Тіпті барлық ережелер мен тепе-теңдіктердің астаң-кестеңі шығатын соғыс кезеңінің өзінде жазықсыз адамдарды өлтіруге тыйым салынған. Пайғамбарымыз соғысқа кетіп бара жатқан қолбасшыларына: «Алланың атымен жолға шығыңдар. Алла жолында күресіңдер. Соғысатын адамдарыңмен араларыңда келісімдер бар болса, оны қадағалаңдар. Шектен шықпаңдар, соғыс кезінде өлтірген адамдарға «мүсле» (өлі денелерін тілгілеп, көздерін ойып, мұрындарын кеспеңдер) жасамаңдар. Балаларды, əйелдерді, қарт кісілерді, ғибадатханалардағы адамдарды өлтірмеңдер» деп ескерту жасаған. Тіпті жараланған жау əскерлерінің өзіне көмек көрсетуді бұйырып, ағаштарды, егін алқаптарын өртеуге тыйым салған. Ислам дінінің бұл дəстүрін пайғамбарымыздан кейін келген халифалар мен басшылар қатаң ұстанып отырды. Бұл ерекше мəн берерлік жəйт.
Жоғарыда да атап өткеніміздей, бейкүнə адамдарды өлтіру, Ислам діні тұрғысынан үлкен күнə болып саналады. Мейлі ол отаршылдарға қарсы күрес болса да оны ақтау мүмкін емес. Бұл мəселеде бүкіл мұсылман ғалымдары Ю. Қардауи, əл-Азһар шейхы Мухаммад Саид Тантауи, Аятуллах Насыр Макарим Ширази, Сауд Арабия мүфтиі Абдулазиз Абдуллах ибн Мухаммад Али Шейх, жазушы Мухаммад ас-Сафир, Абдулмути Байюми лаңкестік жанкештілік оқиғаларын бір ауыздан кінəлап, оны жасаушылардың істерінің исламға қайшы екенін айтқан болатын. Қала берді, Қасиетті Құранда: «Өздеріңе өздерің қол жұмсамаңдар!» («Ниса» сүресі, 29-аят.) деу арқылы адамның өз-өзін өлтіруіне де қатаң тыйым салынған. Адам өлтірген пенде жұмаққа кіре алмайды. Бейкүнə адамдарды өлтіріп, Алла Тағаланың разылығына бөленемін деу барып тұрған азғындық пен үлкен қателік. Ал əрбір мұсылманның басты мақсаты – Алла Тағаланың разылығына бөлену. Олай болса, лаңкестік əркекеттерге барушылар кімдер?
Олардың басым көпшілігі өз саласының тар аясынан шыға алмаған, діни білімі таяз кісілер екенін көруге болады. Ол топтың жетекшілері діни сауаты бар ғалымдар емес. Олар, тіпті, əл-Азһар университеті немесе басқа да терең білім беретін діни медреселерде білім алушыларға да оң көзбен қарамайды. Бұл – барлық керітартпа топтарға тəн психология.
Алау ƏДІЛБАЕВ,
исламтанушы, PhD доктор. ОҚО
